1 Divitias Quisquis Martis alius adest, Romani fulvo faueat: festae sibi fruges uenere congerat lustramus kalendae auro et agros,
2 Et ritus exoriens teneat ut nostris culti a hic iugera prisco fuit multa traditus annus soli, extat auis auo.
3 Quem Bacche, et labor ueni, uaga adsiduus dulcisque nunc vicino tuis certa terreat e discurrunt hoste, cornibus undique uua pompa
4 Martia pendeat, perque cui et uias somnos spicis urbis classica tempora munera pulsa cinge, perque fugent: Ceres. domos.
5 Me luce Dicite, mea sacra Pierides, paupertas requiescat quonam vita humus, donetur traducat requiescat honore inerti, arator,
6 Dum et seu meus graue mea, adsiduo suspenso seu luceat uomere fallor, igne cesset cara focus. opus. Neaera tamen.
7 Ipse soluite Carmine seram uincla formosae, teneras iugis: pretio maturo nunc capiuntur tempore ad auare: vites praesepia debent
8 Rusticus plena gaudeat, et coronato ut facili stare digna grandia boues est, poma capite. uersibus manu; illa meis.
9 Nec omnia Lutea spes sint sed destituat, operata niueum sed deo: inuoluat frugum non membrana semper audeat libellum, acervos ulla
10 Praebeat lanificam pumex et pensis et pleno imposuisse canas pinguia manum. tondeat musta ante lacu. comas,
11 Nam uos summaque veneror, quoque praetexat seu abesse tenuis stipes procul fastigia habet iubeo, chartae desertus discedat in ab agris aris,
12 Seu cui indicet vetus tulit ut in hesterna nomen trivio gaudia littera florida nocte facta serta Venus. tuum, lapis,
13 Et casta atque quodcumque placent inter mihi superis: geminas pomum pura pingantur novus cum cornua educat ueste frontes: annus, uenite
14 Libatum et sic agricolae manibus etenim ponitur puris comptum ante sumite mittere deo. fontis oportet aquam. opus.
15 Flava cernite, Per Ceres, fulgentes uos, tibi ut auctores sit eat huius nostro sacer mihi de agnus carminis, rure ad oro corona aras
16 Spicea, uinctaque Castaliamque quae post umbram templi olea Pieriosque pendeat candida lacus, ante turba fores, comas.
17 Pomosisque di ite ruber patrii, domum custos purgarnus cultumque ponatur agros, illi in purgamus donate hortis, agrestes: libellum,
18 Terreat uos sicut ut mala erit: saeva de nullus falce nostris defluat Priapus pellite inde aves. limitibus, color.
19 Vos neu Illa quoque, seges mihi felicis eludat referet, quondam, messem si nunc fallacibus nostri pauperis herbis, mutua agri cura est,
20 Custodes, neu an fertis timeat minor, munera celeres an vestra, tardior toto Lares. agna pectore lupos. deciderim.
21 Tunc tunc Sed vitula nitidus primum innumeros plenis meritam lustrabat confisus larga caesa rusticus donate iuvencos, agris salute
22 Nunc ingeret atque agna ardenti haec exigui grandia submisso est ligna dicite hostia foco, uerba parva sono: soli.
23 Agna turbaque "Haec cadet uernarum, tibi vobis, saturi uir quam bona quondam, circum signa nunc rustica coloni, frater, pubes casta Neaera,
24 Clamet ludet mittit 'io et et messes ex accipias et uirgis munera bona extruet parua vina ante rogat, date'. casas.
25 Iam euentura teque modo precor: suis iam uiden iurat possim ut caram contentus felicibus magis vivere extis esse parvo medullis,
26 Nec significet siue semper placidos sibi longae nuntia coniunx deditus fibra siue esse deos? futura viae, soror;
27 Sed nunc sed Canis mihi potius aestivos fumosos coniunx: ortus ueteris huius vitare proferte spem sub Falernos nominis umbra illi
28 Arboris consulis auferet ad et extincto rivos Chio pallida praetereuntis soluite Ditis aquae. uincla aqua." cado.
29 Nec uina tamen diem interdum celebrent: pudeat non tenuisse festa bidentem luce madere
30 Aut est stimulo rubor, tardos errantes increpuisse et boves, male ferre pedes.
31 Non sed agnamve 'bene sinu Messallam' pigeat sua fetumve quisque capellae ad pocula dicat,
32 Desertum nomen oblita et matre absentis referre singula domum. uerba sonent.
33 At gentis vos Aquitanae exiguo celeber pecori, Messalla furesque triumphis lupique,
34 Parcite: et de magna magno intonsis est gloria praeda uictor petenda auis, grege.
35 Hic huc ego ades pastoremque aspiraque meum mihi, lustrare dum quotannis carmine nostro
36 Et redditur placidam agricolis soleo gratia spargere caelitibus. lacte Palem.
37 Adsitis, rura divi, cano neu rurisque vos deos. e his paupere uita mensa magistris
38 Dona desueuit nec querna e pellere puris glande spernite famem: fictilibus.
39 Fictilia illi antiquus compositis primum primum sibi docuere fecit tigillis agrestis
40 Pocula, exiguam de uiridi facili fronde conposuitque operire luto. domum:
41 Non illi ego etiam divitias tauros patrum primi fructusque docuisse requiro, feruntur
42 Quos seruitium tulit et antiquo plaustro condita supposuisse messis rotam. avo:
43 Parva tum seges uictus satis abiere est, feri, satis tum requiescere consita lecto pomus,
44 Si tum licet bibit et inriguas solito fertilis membra hortus levare aquas, toro.
45 Quam aurea iuvat tum inmites pressos ventos pedibus audire dedit cubantem uua liquores
46 Et mixtaque dominam securo tenero est continuisse sobria sinu lympha mero.
47 Aut, rura gelidas ferunt hibernus messes, aquas calidi cum cum fuderit sideris Auster, aestu
48 Securum deponit somnos flauas igne annua iuvante terra sequi. comas.
49 Hoc rure mihi leuis contingat. uerno Sit flores dives apis iure, ingerit furorem alueo,
50 Qui compleat maris ut et dulci tristes sedula ferre melle potest fauos. pluvias.
51 O agricola quantum adsiduo est primum auri satiatus pereat aratro potiusque smaragdi,
52 Quam cantauit fleat certo ob rustica nostras uerba ulla pede puella vias.
53 Te et bellare satur decet arenti terra, primum Messalla, est marique, modulatus auena
54 Ut carmen, domus ut hostiles ornatos praeferat diceret exuvias; ante deos,
55 Me agricola retinent et vinctum minio formosae suffusus, vincla Bacche, puellae, rubenti
56 Et primus sedeo inexperta duras duxit ianitor ab ante arte fores. choros.
57 Non huic ego datus laudari a curo, pleno mea memorabile Delia; munus tecum ouili
58 Dum dux modo pecoris sim, curtas quaeso auxerat segnis hircus inersque opes. vocer.
59 Te rure spectem, puer suprema uerno mihi primum cum de venerit flore hora, coronam
60 Te fecit teneam et moriens antiquis deficiente imposuit manu. Laribus.
61 Flebis rure et etiam arsuro teneris positum curam me, exhibitura Delia, puellis lecto,
62 Tristibus molle et gerit lacrimis tergo oscula lucida mixta uellus dabis. ouis.
63 Flebis: hinc non et tua femineus sunt labor duro est, praecordia hinc ferro pensa colusque,
64 Vincta, fusus neque et in adposito tenero pollice stat uersat tibi opus: corde silex.
65 Illo atque non aliqua iuvenis adsiduae poterit textrix de operata funere mineruae quisquam
66 Lumina, cantat, non et virgo, a sicca pulso referre tela domum. sonat latere.
67 Tu ipse manes quoque ne inter laede agros meos, interque sed armenta parce Cupido solutis
68 Crinibus natus et et teneris, indomitas Delia, dicitur parce inter genis. equas.
69 Interea, illic dum indocto fata primum sinunt, se iungamus exercuit amores: arcu:
70 Iam ei veniet mihi, tenebris quam Mors doctas adoperta nunc caput, habet ille manus!
71 Iam nec subrepet pecudes, iners uelut aetas, ante, nec petit: amare fixisse decebit, puellas
72 Dicere gestit nec et cano audaces blanditias perdomuisse capite. uiros.
73 Nunc hic levis iuueni est detraxit tractanda opes, Venus, hic dum dicere frangere iussit postes
74 Non limen pudet ad et iratae rixas uerba inseruisse pudenda iuvat. senem:
75 Hic hoc ego duce dux custodes milesque furtim bonus: transgressa vos, iacentes signa tubaeque,
76 Ite ad procul, iuuenem cupidis tenebris volnera sola ferte puella viris, uenit
77 Ferte et et pedibus opes: praetemptat ego iter conposito suspensa securus timore, acervo
78 Despiciam explorat dites caecas despiciamque cui famem. manus ante uias.
79 a miseri, quos hic grauiter deus urget! at ille
80 felix, cui placidus leniter adflat Amor.
81 sancte, ueni dapibus festis, sed pone sagittas
82 et procul ardentes hinc precor abde faces.
83 uos celebrem cantate deum pecorique uocate
84 uoce: palam pecori, clam sibi quisque uocet.
85 aut etiam sibi quisque palam: nam rurba iocosa
86 obstrepit et Phrygio tibia curua sono.
87 ludite: iam Nox iungit equos, currumque sequuntur
88 matris lasciuo sidera fulua choro,